-
1 Gestell
Gestell, sponda (G. eines Bettes etc.). – rotae et axes (die Räder u. Achsen = das Wagengestell). – basis (das Fußgestell einer Säule, eines Tisches).
-
2 Wagenführer
Wagenführer, s. Wagenlenker. – Wagengeleise, orbĭta. – Wagengestell, rotae et axes (die Räder und die Achsen). – Wagenkampf, certamen equestre. – Wagenkämpfer, essedarius. – Wagenkasten, capsus raedae.
-
3 rota
rota, ae, f. (altind. rátha-ḥ), das Rad, I) eig.: 1) im allg., vom Wagenrad, r. radiata, Varro: rota carri, Vulg.: orbes rotarum, Lucr. u. Plin.: axes rotarum, Plin.: vehiculum duarum rotarum, quattuor rotarum, Isid.: vehiculum altissimarum rotarum, Isid.: rotis plaustrorum teri (v. Getreide), Hieron. – v. Maschinenrad, r. aquaria, Cato u.a.: r. exhauritoria, Schöpfrad, Isid. gloss.: ne currente retro funis eat rotā, daß nicht, während das Rad vorwärts eilt, das Seil zurückschnellt, Hor. – 2) insbes.: a) das Rad = Folterrad der Griechen (griech. τροχός), in rotam ascendere, Cic.: membra praebere rotae, Sen. poët.: u. oft v. Rade des Ixion, Verg. u.a.: u. so rota orbis Ixionii, das kreisende Rad, der Umlauf des Rades, Verg. – b) das Rad der Töpfer, die Töpferscheibe, rota figuli, Sen. u.a.: rota figularis, Plaut.: rota figulina, Cael. Aur.: rota Cumana, Tibull.: currente rotā cur urceus exit? Hor. – c) die Rolle zum Fortschieben einer Last, alqd subiectis rotis (auf R.) traicere, Frontin. 1, 5, 7, propellere, Tac. hist. 4, 23: basim subiectis rotis (auf R.) facere, Vitr. 10, 13, 2. – II) übtr.: 1) das Rad am Wagen, meton. (bei Dicht.) a) = der Wagen selbst, pedibusve rotāve, Ov.: so auch Plur. rotae, Verg. u. Ov.: rotae leves, Verg.: rota Luciferi, Sonnenwagen, Tibull. – b) = die Pferde, Cynthia fraternis afflata rotis, Sil. 4, 483. – 2) von einem kreisförmigen Körper, bes. die Sonnenscheibe (griech. δίσκος), solis rota, Lucr. 5, 432: solis maior rota, Lucr. 5, 564: rota solis, Apul. met. 9, 28. Mythrogr. Lat. 3, 10. no. 10: – 3) der Kreis, gleichs. die Bahn, die ein Rad beschreibt, septima, die siebente Umfahrt im Zirkus, Prop.: anni, Kreislauf, Sen. – 4) ein Seefisch, das Rad, Plin. 9, 8. – III) bildl.: 1) vom Wechsel, von der Unbeständigkeit, des Glückes, fortunae rota, Cic.: versatur celeri fors levis orbe rotae, Tibull.: der Liebe, versor in amoris rota, auf der Liebesfolter, Plaut.: vinceris aut vincis; haec in amore rota est, Prop.: Fortunae volucris rota, adversa prosperis semper alternans, Amm. – 2) von dem ungleichen Versmaß (Hexameter u. Pentameter) der Elegie, rotae impares, dispares, Ov. art. am. 1, 264; ex Pont. 3, 4, 86.
-
4 rota
rota, ae, f. (altind. rátha-ḥ), das Rad, I) eig.: 1) im allg., vom Wagenrad, r. radiata, Varro: rota carri, Vulg.: orbes rotarum, Lucr. u. Plin.: axes rotarum, Plin.: vehiculum duarum rotarum, quattuor rotarum, Isid.: vehiculum altissimarum rotarum, Isid.: rotis plaustrorum teri (v. Getreide), Hieron. – v. Maschinenrad, r. aquaria, Cato u.a.: r. exhauritoria, Schöpfrad, Isid. gloss.: ne currente retro funis eat rotā, daß nicht, während das Rad vorwärts eilt, das Seil zurückschnellt, Hor. – 2) insbes.: a) das Rad = Folterrad der Griechen (griech. τροχός), in rotam ascendere, Cic.: membra praebere rotae, Sen. poët.: u. oft v. Rade des Ixion, Verg. u.a.: u. so rota orbis Ixionii, das kreisende Rad, der Umlauf des Rades, Verg. – b) das Rad der Töpfer, die Töpferscheibe, rota figuli, Sen. u.a.: rota figularis, Plaut.: rota figulina, Cael. Aur.: rota Cumana, Tibull.: currente rotā cur urceus exit? Hor. – c) die Rolle zum Fortschieben einer Last, alqd subiectis rotis (auf R.) traicere, Frontin. 1, 5, 7, propellere, Tac. hist. 4, 23: basim subiectis rotis (auf R.) facere, Vitr. 10, 13, 2. – II) übtr.: 1) das Rad am Wagen, meton. (bei Dicht.) a) = der Wagen selbst, pedibusve rotāve, Ov.: so auch Plur. rotae, Verg. u. Ov.: rotae leves, Verg.: rota Luciferi, Sonnenwagen, Tibull. – b) = die Pferde, Cynthia fraternis afflata rotis, Sil. 4, 483. – 2) von einem kreisför-————migen Körper, bes. die Sonnenscheibe (griech. δίσκος), solis rota, Lucr. 5, 432: solis maior rota, Lucr. 5, 564: rota solis, Apul. met. 9, 28. Mythrogr. Lat. 3, 10. no. 10: – 3) der Kreis, gleichs. die Bahn, die ein Rad beschreibt, septima, die siebente Umfahrt im Zirkus, Prop.: anni, Kreislauf, Sen. – 4) ein Seefisch, das Rad, Plin. 9, 8. – III) bildl.: 1) vom Wechsel, von der Unbeständigkeit, des Glückes, fortunae rota, Cic.: versatur celeri fors levis orbe rotae, Tibull.: der Liebe, versor in amoris rota, auf der Liebesfolter, Plaut.: vinceris aut vincis; haec in amore rota est, Prop.: Fortunae volucris rota, adversa prosperis semper alternans, Amm. – 2) von dem ungleichen Versmaß (Hexameter u. Pentameter) der Elegie, rotae impares, dispares, Ov. art. am. 1, 264; ex Pont. 3, 4, 86. -
5 rota
rŏta, ae, f. [kindred with Sanscr. ratha, chariot, and Germ. Rad (cf.rotundus), wheel], a wheel.I.Lit.:2.pro rotā me uti licet,
Plaut. Capt. 2, 3, 9; cf.:vorsutior es quam rota figularis,
id. Ep. 3, 2, 35:orbes rotarum,
Lucr. 6, 551; Plin. 8, 16, 19, § 52:axes rotarum,
id. 16, 43, 84, § 229:radiata,
Varr. R. R. 3, 5, 15:aurea curvatura summae rotae, Ov M. 2, 108: aquaria,
Cato, R. R. 11, 3: ne currente rotā funis eat retro, while the wheel (in a hoisting machine) hurries forward, Hor. C. 3, 10, 10 et saep.—In partic.a.A potter ' s wheel (cf. supra, figularis):b.amphora coepit Institui: currente rotā cur urceus exit?
Hor. A. P. 22; so,Cumana,
Tib. 2, 3, 48:Aristarchus invenit rotam figuli, cujus circuitu vasa formantur,
Sen. Ep. 90, 31.—A wheel for torture (trochos, among the Greeks):c.in rotam beatam vitam non escendere,
Cic. Tusc. 5, 9, 24:cervicem circumactu rotae frangere,
Sen. Ep. 70, 23; App. M. 3, p. 133; 10, p. 243; Sen. Herc. Oet. 1011.— Ixion ' s wheel, Tib. 1, 3, 74; Verg. G. 4, 484; id. A. 6, 616; Sen. Herc. Fur. 750 et saep.—A roller:B.aliquid subjectis rotis traicere,
Front. 1, 5, 7:propellere,
Tac. H. 4, 23; Vitr. 10, 13, 2.—Poet., transf.1.(Pars pro toto.) A car, chariot: si rota defuerit, tu pede carpe viam, Ov.A. A. 2,230; cf. (opp. pedibus) id. M. 1, 448; so Prop. 1, 2, 20; 2, 25 (3, 20), 26;2.4 (5), 10, 42: subdiderat rotas,
Verg. A. 12, 675; Ov. M. 2, 139; 312; 3, 150. —Of the span of horses:Cynthia fraternis afflata rotis,
Sil. 4, 483.—Of things in the shape of a wheel or disk.a.The disk of the sun:b.solis rota,
Lucr. 5, 432; 564; cf.:flammea Phoebi,
Sen. Herc. Oet. 1022; and simply rota, Enn. ap. Isid. Orig. 18, 36 fin.; Val. Fl. 3, 559.—A kind of sea-fish, Plin. 9, 4, 3, § 8; 32, 11, 53, § 144.—II.Trop., a wheel:fortunae rotam pertimescere,
i. e. fickleness, inconstancy, Cic. Pis. 10, 22; cf.:versatur celeri Fors levis orbe rotae,
Tib. 1, 5, 70; Prop. 2, 8, 8 (10); Tac. Or. 23; Amm. 26, 8, 13.— Poet.:imparibus vecta Thalia rotis,
i. e. in elegiac metre, Ov. A. A. 1, 264; so,disparibus (elegorum) rotis,
id. P. 3, 4, 86: jactor, crucior, agitor, stimulor, vorsor in amoris rotā miser, on the rack of love (cf. I. A. 2. b. supra), Plaut. Cist. 2, 1, 4.
Перевод: со всех языков на все языки
со всех языков на все языки- Со всех языков на:
- Все языки
- Со всех языков на:
- Все языки
- Английский
- Латинский
- Немецкий